1. Genel Bilgiler
Türkiye, coğrafi konumu nedeni ile önemli ölçüde yasadışı göçe maruz kalmaktadır. Türkiye’nin doğusunda yer alan ekonomik ve siyasi açıdan istikrarsız ülkelerin vatandaşları ülkemizi Batı ülkelerine geçişte transit güzergah olarak kullanmaktadır.
Sorun büyük ve uluslararası mahiyette olup, çözümleri muhtemelen Türkiye veya tek başına herhangi bir ülkenin olanaklarının ötesindedir. Uluslararası külfet paylaşımı gereklidir.
-Yasadışı göçe ilişkin sayısal veriler
Ülkemizde 1995-2007 yıllarında yakalanan yasadışı göçmen sayısı 700.000’i geçmiştir. Yasadışı göçün günümüzdeki önemli özelliği “örgütlü şebekelerce” düzenlenmesidir.
* İnsan kaçakçılığı maddi yarar elde etmek amacıyla Türkiye’de sürekli oturma izni bulunmayan şahısların, örgütlü şebekelerce Türkiye’ye yasal olmayan yollardan girmelerinin, Türk vatandaşlarının ise yasal olmayan yollardan ülke dışına çıkmalarının sağlanmasıdır. İnsan ticareti insan kaçakçılığından farklı bir kavramdır. İnsan ticareti , kişilerin zorla çalıştırmak veya hizmet ettirmek, esarete veya benzeri uygulamalara tabi kılmak, beden organlarının verilmesini temin etmek maksatları ile tehdit ve cebir/şiddet veya nüfuzu kötüye kullanmak veya kandırmak suretiyle, tedarik edilmeleri, kaçırılmaları, bir yerden bir yere götürülmeleri veya sevk edilmeleridir.
2. Yasadışı Göçle Mücadele
A) Yasal önlemler:
-Türkiye, BM Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi ve Göçmen Kaçakçılığı ile İnsan Ticareti’ne ilişkin ek protokollerini 2000 yılında imzalamıştır. Bu Sözleşme ve ekleri 18 Mart 2003 tarihinde TBMM’de onaylanmıştır. BM Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi’nin Eki “Göçmen Kaçakçılığı Protokolü’ne” uyum çerçevesinde aşağıdaki yasal önlemler alınmıştır.
- “Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkındaki Yasa Tasarısı” 27 Mart 2003 tarihinde onaylanmıştır. Yasa 6 Eylül 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Böylece ülkemizde çalışmak isteyen yabancıların çalışma izinleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilerek, bu suretle çeşitli kurumlarca ita olunan izinler tek merkezde toplanmıştır.
- 403 sayılı ‘Türk Vatandaşlığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı’ 4 Haziran 2003 tarihinde onaylanmıştır. Yapılan değişiklikle bir Türk ile evlenen yabancı kadının Türk vatandaşlığını otomatik olarak kazanması uygulaması kaldırılarak, bu yolla vatandaşlığın kazanılması için en az üç yıl evli kalınması ve evliliğin devam etmesi şartı getirilmiştir.
- Karayolu Taşıma Kanunu 19 Temmuz 2003 tarihinde, Kara Ulaştırma Yönetmeliği 25 Şubat 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anılan yönetmelik uyarınca, kaçak insan taşımacılığı ve ticareti suçları ile diğer bazı suçlar nedeniyle yargı organları tarafından verilmiş ve kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunması halinde yetki belgesi sahiplerinin yetki belgeleri iptal edilmektedir. Bu suretle yetki belgeleri iptal edilenlere üç yıl geçmedikçe yetki belgesi verilmemektedir.
- 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı yeni TCK’nın 79. maddesinde göçmen kaçakçılığı tanımı yapılmış ve göçmen kaçakçılığı için 3 yıldan 8 yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası getirilmiştir. Sözkonusu madde ayrıca, göçmen kaçakçılığı suçunun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunmasını öngörmektedir.
- Türkiye, Anayasa ve Pasaport kanununa göre vatandaşlarını geri almaktadır. Ülkemiz ayrıca, Türkiye’de yasal ikamet müsaadesi bulunan yabancıları da geri almaktadır. Keza uçakla Türkiye’den ayrılan üçüncü ülke vatandaşları da aynı veya bir sonraki uçakla iade edilmeleri durumunda Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ( ICAO) kuralları uyarınca geri alınmaktadır.
B) Yasadışı göçe karşı uluslararası işbirliği:
- Geri Kabul Anlaşmaları, ülkeleri yasadışı göçe karşı önlem almaya teşvik eden, yasadışı göçmenlerin insan onuruna yakışır şekilde ülkelerine gönderilmelerini sağlayan etkin bir araçtır. Türkiye yasadışı göçle mücadele çerçevesinde, kaynak ülkelerle Geri Kabul Anlaşmaları yapılmasına önem atfetmektedir; bugüne kadar, Suriye, Kırgızistan, Romanya, Ukrayna ve Yunanistan ile Geri Kabul Anlaşması imzalamıştır. Pakistan ile görüşmeler sürdürülmektedir.
- Ülkemizin yasadışı göç konusunda göstermiş olduğu çabalar ve AB mevzuatı ile uyum çalışmaları kapsamında, “Göç ve İltica” başlıklı Eşleştirme Projesi (Twinning Project), Danimarka ve İngiltere’nin işbirliğiyle 8 Mart 2004-8 Mart 2005 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Sözkonusu proje çerçevesinde, çeşitli seminerler düzenlenmiş, ayrıca, hazırlanan “Göç ve İltica Ulusal Eylem Planı” Başbakanlık makamınca onaylanarak AB Komisyonu’na sunulmuştur.
- Fransa-İngiltere Konsorsiyumu ile Türkiye’nin “Entegre Sınır Yönetimi Stratejisinin Uygulanmasına Destek Sağlamak Amacıyla Eylem Planı Geliştirilmesi” isimli eşleştirme projesinin uygulanmasına 19 Temmuz 2004 tarihinde başlanmış ve Entegre Sınır Yönetimi Stratejisini Uygulama Eylem Planı Sayın Başbakanımız tarafından 2006 yılı Mart ayında imzalanmış olup, AB Komisyonu’na iletilmiştir.
- Türkiye, 30 Kasım 2004 tarihinde Uluslararası Göç Örgütü’ne üye olmuştur. Anılan Örgüt ile göç konularının yanı sıra insan ticareti ile mücadele alanında da işbirliği sürdürülmektedir.
- 2003 yılı Eylül ayından beri Budapeşte Süreci’nin Eş Başkanlığını deruhte eden Türkiye, 2006 Ocak ayında Sürecin Başkanlığını üstlenmiştir. Budapeşte Süreci, 50 ülke Hükümetinin ve 10 Uluslararası kuruluşun katıldığı, yasadışı göçün önlenmesi ve yasadışı göçle mücadelede kalıcı çözümler sağlanmasını ve göç idaresi alanında sürdürülebilir mekanizmalar kurulmasını amaçlayan hükümetler arası gayrıresmi bir işbirliği ve diyalog forumudur.
- Türkiye, Uluslararası Göç Politikaları Geliştirme Merkezi (ICMPD) tarafından yürütülmekte olan Akdeniz Bölgesinde Transit Göç Diyaloğu girişimine de katılmaktadır.
Alıntı Adresi: Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı
Türkiye, coğrafi konumu nedeni ile önemli ölçüde yasadışı göçe maruz kalmaktadır. Türkiye’nin doğusunda yer alan ekonomik ve siyasi açıdan istikrarsız ülkelerin vatandaşları ülkemizi Batı ülkelerine geçişte transit güzergah olarak kullanmaktadır.
Sorun büyük ve uluslararası mahiyette olup, çözümleri muhtemelen Türkiye veya tek başına herhangi bir ülkenin olanaklarının ötesindedir. Uluslararası külfet paylaşımı gereklidir.
-Yasadışı göçe ilişkin sayısal veriler
Ülkemizde 1995-2007 yıllarında yakalanan yasadışı göçmen sayısı 700.000’i geçmiştir. Yasadışı göçün günümüzdeki önemli özelliği “örgütlü şebekelerce” düzenlenmesidir.
| YIL | YAKALANAN YASADIŞI GÖÇMEN | YAKALANAN GÖÇMEN KAÇAKÇISI * |
| 2003 | 56.219 | 937 |
| 2004 | 61.228 | 957 |
| 2005 | 57.428 | 834 |
| 2006 | 51.983 | 951 |
| 2007 | 64.290 | 1242 |
2. Yasadışı Göçle Mücadele
A) Yasal önlemler:
-Türkiye, BM Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi ve Göçmen Kaçakçılığı ile İnsan Ticareti’ne ilişkin ek protokollerini 2000 yılında imzalamıştır. Bu Sözleşme ve ekleri 18 Mart 2003 tarihinde TBMM’de onaylanmıştır. BM Sınıraşan Örgütlü Suçlarla Mücadele Sözleşmesi’nin Eki “Göçmen Kaçakçılığı Protokolü’ne” uyum çerçevesinde aşağıdaki yasal önlemler alınmıştır.
- “Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkındaki Yasa Tasarısı” 27 Mart 2003 tarihinde onaylanmıştır. Yasa 6 Eylül 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Böylece ülkemizde çalışmak isteyen yabancıların çalışma izinleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilerek, bu suretle çeşitli kurumlarca ita olunan izinler tek merkezde toplanmıştır.
- 403 sayılı ‘Türk Vatandaşlığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı’ 4 Haziran 2003 tarihinde onaylanmıştır. Yapılan değişiklikle bir Türk ile evlenen yabancı kadının Türk vatandaşlığını otomatik olarak kazanması uygulaması kaldırılarak, bu yolla vatandaşlığın kazanılması için en az üç yıl evli kalınması ve evliliğin devam etmesi şartı getirilmiştir.
- Karayolu Taşıma Kanunu 19 Temmuz 2003 tarihinde, Kara Ulaştırma Yönetmeliği 25 Şubat 2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Anılan yönetmelik uyarınca, kaçak insan taşımacılığı ve ticareti suçları ile diğer bazı suçlar nedeniyle yargı organları tarafından verilmiş ve kesinleşmiş mahkumiyet kararı bulunması halinde yetki belgesi sahiplerinin yetki belgeleri iptal edilmektedir. Bu suretle yetki belgeleri iptal edilenlere üç yıl geçmedikçe yetki belgesi verilmemektedir.
- 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5237 sayılı yeni TCK’nın 79. maddesinde göçmen kaçakçılığı tanımı yapılmış ve göçmen kaçakçılığı için 3 yıldan 8 yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adli para cezası getirilmiştir. Sözkonusu madde ayrıca, göçmen kaçakçılığı suçunun bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunmasını öngörmektedir.
- Türkiye, Anayasa ve Pasaport kanununa göre vatandaşlarını geri almaktadır. Ülkemiz ayrıca, Türkiye’de yasal ikamet müsaadesi bulunan yabancıları da geri almaktadır. Keza uçakla Türkiye’den ayrılan üçüncü ülke vatandaşları da aynı veya bir sonraki uçakla iade edilmeleri durumunda Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ( ICAO) kuralları uyarınca geri alınmaktadır.
B) Yasadışı göçe karşı uluslararası işbirliği:
- Geri Kabul Anlaşmaları, ülkeleri yasadışı göçe karşı önlem almaya teşvik eden, yasadışı göçmenlerin insan onuruna yakışır şekilde ülkelerine gönderilmelerini sağlayan etkin bir araçtır. Türkiye yasadışı göçle mücadele çerçevesinde, kaynak ülkelerle Geri Kabul Anlaşmaları yapılmasına önem atfetmektedir; bugüne kadar, Suriye, Kırgızistan, Romanya, Ukrayna ve Yunanistan ile Geri Kabul Anlaşması imzalamıştır. Pakistan ile görüşmeler sürdürülmektedir.
- Ülkemizin yasadışı göç konusunda göstermiş olduğu çabalar ve AB mevzuatı ile uyum çalışmaları kapsamında, “Göç ve İltica” başlıklı Eşleştirme Projesi (Twinning Project), Danimarka ve İngiltere’nin işbirliğiyle 8 Mart 2004-8 Mart 2005 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Sözkonusu proje çerçevesinde, çeşitli seminerler düzenlenmiş, ayrıca, hazırlanan “Göç ve İltica Ulusal Eylem Planı” Başbakanlık makamınca onaylanarak AB Komisyonu’na sunulmuştur.
- Fransa-İngiltere Konsorsiyumu ile Türkiye’nin “Entegre Sınır Yönetimi Stratejisinin Uygulanmasına Destek Sağlamak Amacıyla Eylem Planı Geliştirilmesi” isimli eşleştirme projesinin uygulanmasına 19 Temmuz 2004 tarihinde başlanmış ve Entegre Sınır Yönetimi Stratejisini Uygulama Eylem Planı Sayın Başbakanımız tarafından 2006 yılı Mart ayında imzalanmış olup, AB Komisyonu’na iletilmiştir.
- Türkiye, 30 Kasım 2004 tarihinde Uluslararası Göç Örgütü’ne üye olmuştur. Anılan Örgüt ile göç konularının yanı sıra insan ticareti ile mücadele alanında da işbirliği sürdürülmektedir.
- 2003 yılı Eylül ayından beri Budapeşte Süreci’nin Eş Başkanlığını deruhte eden Türkiye, 2006 Ocak ayında Sürecin Başkanlığını üstlenmiştir. Budapeşte Süreci, 50 ülke Hükümetinin ve 10 Uluslararası kuruluşun katıldığı, yasadışı göçün önlenmesi ve yasadışı göçle mücadelede kalıcı çözümler sağlanmasını ve göç idaresi alanında sürdürülebilir mekanizmalar kurulmasını amaçlayan hükümetler arası gayrıresmi bir işbirliği ve diyalog forumudur.
- Türkiye, Uluslararası Göç Politikaları Geliştirme Merkezi (ICMPD) tarafından yürütülmekte olan Akdeniz Bölgesinde Transit Göç Diyaloğu girişimine de katılmaktadır.
Alıntı Adresi: Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder